Συνέδριο : 2ο Διεπιστημονικὸ Συνέδριο Ἀ.Ἐ.Ἀ.Ἀ.
Θεματική : «Ἱερωσύνη, Ἐθνεγερσία, σύγχρονη Ζωή»
Διοργάνωση : Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν
Τόπος, Χρόνος : Ἀθῆναι, 12 – 14.05.2021 (Αἴθουσα Ἐκδηλώσεων τῆς Ἀ.Ἐ.Ἀ.Ἀ.)
Ἀνακοίνωση : Ἀνακοίνωση σὲ Στρογγυλὴ Τράπεζα μὲ θέμα, «Εὐρωπαϊκὸς Διαφωτισμός, Ἐλευθερία – Ἐθνεγερσία. Ὁ Ρόλος τοῦ Κλήρου στὴν Ἐμπραγματωσή τους. Ἀντίλαλοι στὸ σήμερα». Τίτ-λος τῆς Ἀνακοινώσεώς μου: «Ἐπιρροὲς τῆς Δυτικῆς Θεολογίας καὶ Πνευματικότητος στὴν διαμόρφωση καὶ διατύπωση τῆς Νέας Μεθόδου τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης (1814 κ.ἐξ.) ὑπὸ τὸ “πνεῦμα” τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ»
Περίληψη : Παρότι ἡ μουσικὴ ὡς φυσικὸ φαινόμενο εἶναι μία, Δυτικὴ Μουσικὴ καὶ Ἑλληνορθόδοξη Λατρευτικὴ Μουσικὴ ἀποτελοῦν δύο τελείως διαφορετικοὺς μεταξύ τους μουσικοὺς κόσμους. Ἡ σύγχρονη Συγκρι-τικὴ Μουσικολογία καὶ ἡ Ἐθνομουσικολογία ἔχουν προσφέρει πολλὲς μελέτες γιὰ τὶς ὁμοιότητες καὶ διαφορὲς ἢ τὶς ἐπιδράσεις μεταξὺ Δυτικῆς Μουσικῆς καὶ Ψαλτικῆς Τέχνης. Ἡ Μουσικὴ Ἀνθρωπολο-γία ἀναζητᾶ τὰ αἴτια τῆς διαφορετικότητος τῶν δύο τεχνῶν σὲ ἱστορικές, πολιτικές, κοινωνικές, ἀνθρω-πολογικὲς ἢ θρησκευτικὲς συνθῆκες. Πολλά, πάλι, ἔχουν γραφῆ ἀπὸ Βυζαντινομουσικολόγους περὶ τῶν ἐπιρροῶν τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ στὴν διαμόρφωση τῆς Νέας Μεθόδου Ἀναλυτικῆς Σημειο-γραφίας τῆς Ψαλτικῆς. Ἐντούτοις, ὅσα κατατίθενται, δὲν εἶναι πάντοτε πλήρη ἢ πλήρως τεκμηριω-μένα, οὔτε πάντοτε πειστικά. Κάτι διαφεύγει τῆς προσοχῆς τῶν ἐρευνητῶν. Προσωπικῶς, θεωρῶ, ὅτι εἶναι ἡ θεολογία καὶ ἡ πνευματικότητα τῶν δύο κόσμων ἐκεῖνες οἱ ὁποῖες διεφοροποίησαν τὴν μουσικὴ αὐτῶν καὶ ὄχι (μόνον) οἱ ἱστορικές, πολιτικές, κοινωνικές, ἀνθρωπολογικὲς ἢ θρησκευτικὲς συνθῆκες· ἄλλωστε, ὅλες αὐτὲς οἱ συνθῆκες διαμορφώνονται βάσει τῶν «πιστεύω» καὶ τῶν ἠθικοθρησκευτικῶν βιωμάτων τῶν λαῶν, δηλαδή, ἀπὸ τὸ πῶς ἀντιλαμβάνονται τὸν Θεὸ καὶ πῶς προσαρμόζουν τὸ βίο τους στὶς περὶ Θεοῦ ἀντιλήψεις τους. Ὅπως τὸ Ὀρθόδοξο βίωμα διεμόρφωσε τὶς θρησκευτικὲς καὶ λειτουρ-γικὲς τέχνες στὴν Ἀνατολὴ (Ναοδομία, Εἰκονογραφία, Ὑμνογραφία, κ.λπ.), ἔτσι καὶ ὁ χριστιανικὸς Βυ-ζαντινὸς καὶ μετα-Βυζαντινὸς πολιτισμὸς σφυρηλάτησε τὴν λατρευτική του μουσικὴ σύμφωνα μὲ τὶς προσληφθεῖσες παραστάσεις του ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη πίστη (θεολογία) καὶ μὲ τὴν προβολή – ἐφαρμογὴ αὐτῆς τῆς πίστεως στὴν καθημερινότητά του (βίωμα). Ἀντιστοίχως, ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἡ Δύση ἀντιλαμβάνεται, μεταχειρίζεται τὴν μουσικὴ καὶ διατυπώνει τὴν θεωρία της, εἶναι προϊὸν τῆς δυτικῆς θεολογικῆς σκέψεως καὶ πνευματικότητος. Στὴν παροῦσα Ἀνακοίνωση τίθενται καὶ ἀπαντῶνται τὰ ἐ-ρωτήματα: Ἐπηρέασε ἡ δυτικὴ θεολογικὴ σκέψη τὴν σύγχρονη Ψαλτικὴ Τέχνη, πῶς καὶ σὲ ποῖο βαθμό;
Ἐξεδόθη Τὸ κείμενο τῆς εἰσηγήσεως ἐξεδόθη:
i. Στὸν Τόμος Πρακτικῶν μὲ τίτλο, Ἀνώτατη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθήνας. «Ἱε-ρωσύνη, Ἐθνεγερσία, σύγχρονη Ζωή» (σελ. 73 – 86). Ἐπιμέλεια Ἐκδόσεως: Κων/νος Χα-ριλ. Καραγκούνης – Σπυριδοῦλα Γρηγ. Κωσταρᾶ, ἔκδοση Ἀ.Ἐ.Ἀ.Ἀ., ἐκδόσεις ΓΡΗΓΟΡΗ, Ἀθήνα, 2022, Σελίδες 422 (ISBN: 978-960-612-407-5).
ii. Στὸ προμνημονευθὲν στὸ σύγγραμμα (σελ. 161 – 170), Κωνσταντίνου Χαριλ. Καρα-γκούνη, Ἀπὸ τὴν Πράξη ἡ Θεωρία. Θεωρητικὴ Προσέγγιση τῆς Βυζαντινῆς, μετα-Βυζαν-τινῆς καὶ Σύγχρονης Ψαλτικῆς Τέχνης βάσει τῆς διαμορφωθείσης Ψαλτικῆς Παραδόσε-ως· Ἠλεκτρονικὴ Ἔκδοση, Βόλος, Ἰούλιος 2023, Σελίδες 1760, σχήματος Α4 (110 δεκαεξασέλιδα). Ἐπιμέλεια ἐκδόσε-ως – σελιδοποίηση – ἐπεξεργασία φωτογραφιῶν: Κωνσταντῖνος Χαριλ. Καραγκούνης. (ISBN : 978-960-599-351-1)
