2012, Α΄ & Β΄ Μαθητικὸς Διαγωνισμὸς Ψαλτικῆς Τέχνης Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος καὶ Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν Βόλου (ΤΕΥΧΙΔΙΟ CD – MP3)

Διαγωνισμὸς Ψαλτικῆς Τέχνης στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Δημητριάδος μὲ τὴ συνεργεία τοῦ τοπικοῦ Συνδέσμου Ἱεροψαλτῶν· πρόταση σκανδαλώδης. Μήπως παίζουμε «ἐν οὐ παικτοῖς»; Πῶς εἶναι δυνατὸν ἡ θεία μουσικὴ τέχνη τῶν Πατέρων, διὰ τῆς ὁποίας αἰῶνες τώρα, ἀκαταπαύστως, ἀνυμνεῖται τὸ ὄνομα τοῦ Παναγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἡ ἐπὶ γῆς Ψαλτικὴ Τέχνη, ἡ μιμητικὴ τοῦ ἔργου τῶν Ἀγγέλων καὶ τῆς Θριαμβευούσης Ἐκκλησίας, νὰ ἀντιμετωπισθεῖ ὡς μέσον διαγωνισμοῦ και ἀνταγωνισμοῦ; Μαθητικὸς Διαγωνισμός Ψαλτικῆς Τέχνης, μάλιστα. Μά, τί; Θὰ μεταδώσουμε στοὺς νέους σπουδαστὲς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς τὰ θανατηφόρα μικρόβια τοῦ ἐγωισμοῦ, τῆς ἐπάρσεως, τῆς φιλαυτίας, τῆς κενοδοξίας, τῆς μισαλλοδοξίας, τῆς ἔριδος, τοῦ φθόνου καὶ τὰ συνακόλουθά τους πάθη, προκειμένου νὰ διοργανώσουμε καλλιτεχνικὲς δράσεις; Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ἡ ἅμιλλα, ἡ εὐγενής, δὲν εἶναι αἰτία ἢ κίνητρο γιὰ μεγαλύτερη προσπάθεια καὶ ἐντατικότερη μελέτη, δὲν εἶναι μητέρα τῆς βελτιώσεως καὶ τῆς προόδου; Καὶ ἡ ἐπιβράβευση, ὁ ἔπαινος, ἡ ἐνθάρρυνση, δὲν εἶναι τονωτικὰ βοηθήματα τῆς ἀσκήσεως καὶ τῶν ἀγώνων; Πῶς μπορεῖ ἕνας Μαθητικὸς Διαγωνισμός Ψαλτικῆς Τέχνης νὰ ἀποβεῖ ὠφέλιμος, χωρὶς νὰ προκαλέσει σκάνδαλο καὶ σκανδαλισμό; Πολύ μᾶς προβλημάτισε τὸ δίλημμα αὐτό.
Ἄλλο, πάλι: Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη, ὅπως κάθε τέχνη, διαφοροποιεῖται σὲ Σχολὲς καὶ τάσεις· τάσεις καλλιτεχνικές, θεωρητικές, ἑρμηνευτικές, ἐπιστημονικές, κατὰ τὴν παλαιὰ ρήση «ἔτζι τὸ ἔλεγεν ὁ διδάσκαλός μου». Πῶς θὰ κριθοῦν δίκαια, παιδιὰ καὶ νέοι μαθητευόμενοι ψάλτες, ποὺ προέρχονται ἀπὸ διαφορετικοὺς διδασκάλους, ποικίλων Σχολῶν καὶ τάσεων; Κι ἄλλο ἕνα ζήτημα: Στὸ Διαγωνισμὸ θὰ λαμβάνουν μέρος σπουδαστὲς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς κάθε φύλου καὶ κάθε ἡλικίας. Εἶναι δυνα-τόν, νὰ κριθοῦν ὅλοι μαζὶ μὲ τὰ ἴδια κριτήρια; Σίγουρα εἶναι ἄδικο κάτι τέτοιο. Κι ἂν ὁ κάθε δάσκαλος βλέπει τὰ δικά του παιδιὰ σὰν τὴ μάνα-Κουκουβάγια, ὡς τὰ μόνα «ὄμορφα»; Καὶ αὐτὰ τὰ ζητήματα μᾶς ἀπασχόλησαν πολὺ σοβαρά.
Γιὰ τὸ πῶς προσπαθήσαμε νὰ ἐπιλύσουμε ὅλα τὰ παραπάνω, παραπέμπουμε στὴ σύνταξη τοῦ Κανονισμοῦ τοῦ Διαγωνισμοῦ, τὸν ὁποῖο παραθέτουμε στὸ παρὸν τευχίδιο. Γιὰ τὸ ἂν ἐπετεύχθη ἡ ἐπίλυση τῶν προβλημάτων καὶ ἐὰν ἀπεφεύχθη ἡ πρόκληση ἀστοχιῶν ἢ καὶ ἀδικιῶν, δὲ γνωρίζουμε. Ὁ καρδιογνώστης Κύριος τὸ γνωρίζει, ἀλλὰ νομίζουμε ὅτι ξέρει, ἐπίσης, πῶς οἱ καρδιές μας ἐφλέγοντο ἀπὸ εἰλικρίνια καὶ ἀγάπη. Ἐλπίζουμε νὰ ἔχουμε τὴν ἐπιείκεια Ἐκείνου, καὶ ὅλων τῶν διαγωνισθέντων. Ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος, πάντως, ἂς κριθεῖ ἡ ἀπόπειρα. Ἔτσι:
Ὁ Β΄ Διαγωνισμὸς (τοῦ 2012) εἶχε κατὰ πενήντα τοῖς ἑκατὸ μεγαλύτερη συμμετοχή· εἴκοσι μαθητὲς τὸ 2011, τριάντα τὸ 2012. Εἴχε, ἀκόμη, μεγαλύτερη συμμετοχὴ Σχολῶν καὶ Ὠδείων, καθηγητῶν Βυζαντινῆς Μουσικῆς καὶ ἀκροατηρίου. Καὶ στοὺς δύο Διαγωνισμοὺς πρῶτα Βραβεῖα δὲ δόθηκαν (μὲ ἐξαίρεση ἕνα), ἐφόσον κανεὶς ἀπὸ τοὺς διαγωνισθέντες δὲν κατόρθωσε νὰ συγκεντρώσει τὴν ἀπαιτούμενη γιὰ κάτι τέτοιο βαθμολογία. Παράπονα, ἐντούτοις, δὲν ἐξεφράσθησαν. Ἀνταγωνισμὸ δὲ διακρίναμε. Οἱ διαγωνισθέντες -καὶ οἱ συνοδοί τους- παρακολούθησαν μὲ σεβασμὸ καὶ χειροκρότησαν ἐγκάρδια ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ἡ διαδικασία ἐξελίχθηκε σὲ μιὰ γιορτὴ τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης, κατὰ τὴν ὁποία, τελικῶς, ὅλοι μαζί -ἀνεξαρτήτως ἐπιπέδου, προελεύσεως, διδασκάλου, Σχολῆς, τάσεως- ἔψαλαν «ἀπὸ Χοροῦ», χωρὶς Χοράρχη, χωρὶς καμμία πρόβα, ἀλλ’ «ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ» τοὺς κοινοὺς ὑποχρεωτικοὺς ὕμνους καὶ τὸ ἀποτέλεσμα ἦταν ἐντυπωσιακό, κυρίως διότι ἀπέδειξε, ὅτι ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη εἶναι ἑνιαία παρὰ τὶς κατὰ καιρούς, τόπους καὶ Σχολὲς διαφοροποιήσεις τῆς προφορικῆς παραδόσεως.
Ἀπὸ τοὺς δύο Διαγωνισμούς, ὅλοι φύγαμε ἀγαπημένοι καὶ σίγουρα πλουσιώτεροι σὲ ἐμπειρίες: Οἱ μαθητές, ἀκούγοντας καὶ συγκρίνοντας τὸν κόπο καὶ τὴν πρόοδο τῶν συναγωνισθέντων· οἱ δάσκαλοι, παρατηρώντας τὶς τεχνικὲς καὶ διδακτικὲς μεθόδους τῶν συναδέλφων τους, μὲ τὰ ἀποτελέσματά τους· τὰ μέλη τῶν Κριτικῶν Ἐπιτροπῶν, μπαίνοντας σὲ μία διαδικασία πρωτόγνωρη, κατὰ τὴν ὁποία ἔπρεπε νὰ κρίνουν μὲ ἀντικειμενικότητα, παραμερίζοντας τυχὸν συναισθηματισμούς, μὲ ἀκρίβεια, ἀλλὰ καὶ μὲ ἐπιείκεια, μὲ εὐγένεια καὶ μεγαλοκαρδία.
Εὐχόμαστε, κάθε χρόνο νὰ συνάζεται πλούσιος ὁ καρπὸς τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης στὴν Δημητριάδα, εὐλογούμενος ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου μας και αὐξανόμενος διὰ τῶν χειρῶν τῶν διδασκάλων, οἱ δὲ μαθητὲς νὰ προκόπτουν εἰς δόξαν, τιμὴν καὶ προσκύνησιν τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου καὶ Ἀδιαιρέτου Τριάδος καὶ εἰς διακονίαν τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ ὑπερυμνήτου καὶ ὑπερδεδοξασμένου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν :~