Εξώφυλλο Βιβλίου «Ἀπὸ τὴν Πράξη ἡ Θεωρία. Θεωρητικὴ προσέγγιση τῆς Βυζαντινῆς, μετα-Βυζαντινῆς καὶ Σύγχρονης Ψαλτικῆς Τέχνης βάσει τῆς Διαμορφωθείσης Ψαλτικῆς Παραδόσεως»

2023, «Ἀπὸ τὴν Πράξη ἡ Θεωρία. Θεωρητικὴ προσέγγιση τῆς Βυζαντινῆς, μετα-Βυζαντινῆς καὶ Σύγχρονης Ψαλτικῆς Τέχνης βάσει τῆς Διαμορφωθείσης Ψαλτικῆς Παραδόσεως»

2023

Συγγραφέας : Κωνσταντῖνος Χαριλ. Καραγκούνης
Κατηγορία : Ψαλτική


Ἡ παροῦσα ἔκδοση ἀναρτήθηκε σήμερα τῇ ιζ΄ Νοεμβρίου βκγ΄ πρὸς κοινὸν ὄφελος, ἀλλὰ εἶναι διαθέσιμη μόνο γιὰ ἀνάγνωση. Πρὸς τὸ παρόν, δὲν εἶναι διαθέσιμη ἡ λήψη τοῦ ἀρχείου.

  Ἡ δὲ δόξα στὸν Ἅγιο Τριαδικὸ Θεὸ καὶ στὸν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.

  Ἀμήν.



Προλεγόμενα

[…]

Τὸ ἐρώτημα τὸ ὁποῖο τίθεται ἐδῶ εἶναι: Ἡ Θεω­ρία τῆς Ἐκκλησιαστι­κῆς Μουσικῆς διαμορφώνει τὴν Πράξη τῆς Ψαλμωδίας ἢ ἡ Θεωρία ἀποτελεῖ καταγραφὴ τῆς πρακτικῆς προφορικῆς καὶ γραπτῆς παραδόσεως τοῦ Ὀρθοδόξου Λατρευτικοῦ Μέλους; Ἤδη, ἀπὸ τὸν τίτλο […] ὁ ἀναγνώστης προϊδεάζεται, τί νὰ ἀναμένῃ…

[…]

Σὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις τοῦ ἀνθρωπίνου βίου, σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ πλάτη τοῦ ἀνθρωπίνου ἐπιστητοῦ, ἡ Θεωρία ἀποτελεῖ προϊὸν παρατηρήσεως καὶ καταγραφῆς τῆς διαμορφωθείσης Πράξεως ὡς Παραδόσεως. Ἀπὸ αὐτὸν τὸν κανόνα -Νόμο καὶ Δόγμα, θὰ τὸν ἐχαρακτήριζα- δὲν θὰ μποροῦσε νὰ διαφοροποιῇται ἡ Ὀρθόδοξος Ψαλμωδία ὡς ἀνθρωπίνη ἔκφανση.

Μία μοναδικὴ ἐξαίρεση ὑπάρχει στὸν παραπάνω Νόμο καὶ ἡ ἐξαίρεση αὐτὴ ἰσχύει ἀποκλειστικῶς στὴν Θεία Οἰκονομία τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ Λόγου διὰ τῆς Σαρκώσεως Αὐτοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ διὰ τοῦ Σεσαρκωμένου Λόγου, τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Κύριος ἀποκαλυπτόμενος παραδίδει τὴν Ἀλήθειά Του ὡς «Θεωρία» Πίστεως [Ἡ «Θεωρία» αὐτὴ εἶναι ἀναλλοίωτη καὶ ἀδιαπραγμάτευτη, διότι «Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰώνας» καὶ δὲν με­ταβάλλεται, οὔτε προσαρμόζεται κατὰ τὸ δοκοῦν στὶς ἐποχές, στὰ κατὰ τόπους ἤθη, στὶς «κοσμικὲς» συνήθειες ἢ στὶς προσωπικὲς ἐμπαθεῖς καὶ ἐφάμαρτες ἐπιλογὲς τῶν ἀνθρώπων.]. Ἔχοντας, λοιπόν, ἐμεῖς παραδεδομένη (ἀποκεκαλυμμένη) τὴν πίστη, καλούμαστε νὰ τὴν ἐφαρμόζωμε στὴν «Πράξη» ὡς Ὀρθόδοξο Βίωμα. Ὅταν, ὅμως, κατορθώνεται αὐτό, ἐπακολουθεῖ κάτι ἀπίστευτα συγκλονιστικό: Ἡ «Πράξη» ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο στὴν «Θεωρία» τοῦ Θεοῦ, ἀκριβέστερα, στὴν Θεωρία τῶν Ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ· δηλαδή, ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει τὴν Ἀλήθεια τῆς Πίστεως («Θεωρία») στὸν ἄνθρωπο καὶ ὁ ἄνθρωπος, ἂν δεχθῇ καὶ βιώσῃ αὐτὴν τὴν Ἀλήθεια, «γεύεται» τὴν «Θεωρία» τῶν ἀκτίστων Ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Διὰ τῆς «Θεωρίας» αὐτῆς ἔχει ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ στὸν νοῦ του τὸν Θεὸ καὶ τὰ τοῦ Θεοῦ, μελετᾶ τὴν Ἀποκάλυψή Του στὸν κόσμο καὶ ἅπαν τὸ Σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας Του, τουτέστι τὸ μέγα Μυστήριον τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, πρὸς σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Διὰ τῆς «Θεωρίας» θεολογεῖ «ἐξ ὅλης τῆς ψηχῆς καὶ ἐξ ὅλης τῆς καρδίας καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας αὐτοῦ», «ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ», «ἐν νυκτὶ καὶ ἡμέρᾳ», «ἀπὸ φυλακῆς πρωίας μέχρι νυκτός». Σὲ ἐξαιρετικὲς δὲ περιπτώσεις ἄκρας ἐπιμελείας καὶ ὑψίστης προόδου δύναται νὰ «θεᾶται», νὰ «θεωρῇ» ἀκόμη καὶ τὸ Ἄκτιστο Φῶς τοῦ Θε­οῦ. Φθάνει, τότε, στὴν ὄντως «Θεωρία», ἐπιβεβαιώνοντας ἐμπράκτως τὸ πατερικό, «πράξις, θεωρίας ἐπίβασις».

Ὅσοι στὸν παρόντα βίο δὲν ἀπολέσουν τὸν Παράδεισο καὶ ἀξιωθοῦν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ ἐν σώματι θὰ ὑμνοῦν καὶ θὰ δοξολογοῦν τὸν Ἅγιο Τριαδικὸ Θεό, ψάλλοντες μετὰ τῶν Χερουβὶμ καὶ τῶν Σεραφίμ, μετὰ πάντων τῶν Ταγμάτων τῶν Ἀσωμάτων Ἀγγέλων, μετὰ τῶν Ἁγίων καὶ τῆς Θεοτόκου! Τότε, ὅμως, ἡ Μουσικὴ Θεωρία θὰ ἔχῃ καταργηθῇ ὡς ἄχρηστη καὶ δὲν θὰ ἐνδιαφέρεται κανεὶς περὶ Διαστημάτων καὶ Κλιμάκων, Συστημάτων καὶ Ρυθμοῦ, Ποιοτικῆς Ἐκφράσεως καὶ Ποικιλμάτων… Ἂς θυμηθοῦμε τὸν Ἀπόστολο Παῦλο: «Τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὁ καιρὸς συνεσταλμένος τὸ λοιπόν ἐστιν…, ἵνα καί… οἱ χρώμενοι τῷ κόσμῳ τούτῳ ὡς μὴ καταχρώμενοι· παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου. Θέλω δὲ ὑμᾶς ἀμερίμνους εἶναι…»Παραφράζοντας τὰ λόγια αὐτὰ καὶ προσαρμόζοντάς τα σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ στὴν Ψαλτικὴ Τέχνη, θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε: «Ἵνα καί… οἱ χρώμενοι τῇ θεωρίᾳ ταύτῃ ὡς μὴ καταχρώμενοι· παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου.» Ἂς μὴ λησμονοῦμε δὲ -πάλι κατὰ τὸν Παῦ­λον- ὅτι, «ἕκαστος ἴδιον χάρισμα ἔχει ἐκ Θεοῦ, ὃς μὲν οὕτως, ὃς δὲ οὕτως».

Ἑπομένως, στὸ παρὸν «Στάδιον», συμφαίρει, μᾶλλον, τοὺς Ψάλλον­τας, νὰ ἐπιζητοῦμε πρῶτον τὴν «Θεωρίαν» τοῦ Θεοῦ, δηλαδή, τὴν Βασιλεία καὶ τὴν Δικαιοσύνην Αὐτοῦ, καὶ ἔπειτα νὰ πολυπραγμονοῦμε περὶ τῶν λοιπῶν καὶ ποικίλων Θεωριῶν. Αὐτές, ἐν τέλει, σήμερα προτείνον­ται καὶ αὔριο ἐπιστημο­νικῶς ἀναιροῦνται, προκειμένου νὰ ἀντικατασταθοῦν ἀπὸ ἄλλες νεώτερες, ἐφ’ ὅσον πρόκειται περὶ Θεωριῶν καὶ ὄχι περὶ Νόμων.

[…]

Τὴν «Θεωρία» τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εὔχομαι ἐγκαρδίως σὲ ὅλους μας, ἐφ’ ὅσον οἱ Μουσικὲς Θεωρίες εἶναι «Σχήματα» τοῦ παρόντος αἰῶνος παρερχόμενα· «ὁ δὲ Θεός… καὶ ταῦτα καταργήσει».

«Ἔρχου, Κύριε Ἰησοῦ· ναί, ἔρχου, ταχύ. Ἀμήν.»

Εκδόσεις
ISBN
Σελίδες
Χαρακτηριστικά

Περισσότερα Βιβλία


2020, «…ὅπως ἂν δυνηθῶμεν, ἀπερισπάστως ᾄδειν τε καὶ ψάλλειν, καὶ ἐξομολογεῖσθαί Σοι…»

Περισσότερα

2018, “Ἄνοιξον ἡμῶν τὸ στόμα καὶ πλήρωσον αὐτὸ τῆς Σῆς αἰνέσεως…”

Περισσότερα

2005, Παραλειπόμενα περὶ τοῦ Χερουβικοῦ Ὕμνου

Περισσότερα

2018, Μουσικές Εκφάνσεις στο έργο του Ζωγράφου Θεόφιλου

Περισσότερα

Επικοινωνία

Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου, στείλτε μου το μήνυμά σας

intro pic