Ήδη τέταρτο κατά σειρά αφιέρωμα στις «Σχολές Βυζαντινής Μουσικής τής Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος προ της εποχής τού Εμμανουήλ Χατζημάρκου», βασισμένο σε ομότιτλη ανακοίνωσή μας στο 9ο Διεθνές Συνέδριο τού Ιδρύματος Βυζαντινής Μουσικολογίας τής Ιεράς Συνόδου (Θεσσαλονίκη, 28.11 – 01.12.2024). Στο πλαίσιο αυτών των αφιερωμάτων παρουσιάζουμε ένα πρόσωπο-πηγή τής ιστορίας των Σχολών και των διδασκάλων Ψαλτικής στην Μαγνησία κατά το β΄ τέταρτο τού 20ου αι., τον Ιεροψάλτη και Λογιστή Κωνσταντίνο Ευθ. Γαβρίνη (1890-1954), από την Τσαγκαράδα Πηλίου. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι την -προ 20ετίας και πλέον- ανακάλυψη τού προσώπου αυτού οφείλουμε στον αείμνηστο Θεολόγο Βασίλειο Κοτσμανίδη, ο οποίος είχε την καλοσύνη να μας γνωστοποιήσει την ύπαρξη ενός αυτόγραφου μουσικού Τετραδίου τού Γαβρίνη, θησαυρισμένου στην Βιβλιοθήκη τού Συλλόγου «Τρεις Ιεράρχες», στον Βόλο.

Για όσους δεν πρόλαβαν τα προηγούμενα σχετικά άρθρα, υπενθυμίζουμε, επίσης, ότι το εν λόγῳ ογκωδέστατο Τετράδιο (800 και πλέον σελίδων) ο Γαβρίνης παραδίδει μεταξύ τών ετών 1928-1936 και το επιγράφει: «Μ.Ε.Μ.Α., ήτοι Μέγα Εκκλησιαστικόν Μουσικόν Απάνθισμα, περιέχον όλους τους σπουδαιοτέρους ύμνους Εσπερινού, Όρθρου και Λειτουργίας, όλου τού έτους και όλων των Ακολουθιών – Επί Αρχιερατείας Μητροπολίτου Δημητριάδος Κου Γερμανού Μαυρομμάτη τού εκ Ψαρρών, επιμελείᾳ Κωνστ. Ευθ. Γαβρίνη, Λογιστού και δοκίμου Ιεροψάλτου εκ Τσαγκαράδας. Βόλος, τῃ 30ῃ Μαΐου 1928.»
Σήμερα -τελευταία αναφορά μας στον Κωνσταντίνο Γαβρίνη- θα καταθέσουμε στο φιλόμουσο και φιλίστορ κοινό τής ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ μερικές ακόμη ενθυμίσεις σημειωμένες στο Μ.Ε.Μ.Α., για τις οποίες κρίναμε ότι έχουν πολύπλευρο ενδιαφέρον. Ιδού η πρώτη:
«Επειδή οι καθ’ όλον το έτος ψαλλόμενοι διάφοροι εκκλησιαστικοί ύμνοι εύρηνται γεγραμμένοι εις πολλά βιβλία, τα οποία εκάστοτε οι Ιεροψάλται είνε υποχρεωμένοι να φέρωσι μεθ’ εαυτών εν τοις ιεροίς Ναοίς, όπως εγώ απαλλαγώ τού τοιούτου, εσκέφθην όπως αντιγράψω και αντέγραψα τα σπουδαιότερα εκκλησιαστικά μέλη εις εν και μόνον βιβλίον, όπως έχω τούτο κατ’ οίκον ή εν τοις ιεροίς Ναοίς εις την διάθεσίν εμού και άλλων συναδέλφων. Μη δυνάμενος να εκτιμήσω επακριβώς την έκτασιν τού προς τούτο απαιτουμένου όγκου, εφ’ όσον μάλιστα είχον προβή εις το δέσιμον τού βιβλίου, επροτίμησα εις την αντιγραφήν τα ευκολώτερα και τα πλέον εν χρήσει εκκλησιαστικά μέλη. Μη επαρκέσαντος δε τού χώρου, προς μεγάλην μου λύπην, δεν ηδυνήθην να αντιγράψω, ως είχον σκοπόν, σειράν αργοτέρων Δοξαστικών τού Νικολάου Πρωτοψάλτου Σμύρνης και Γεωργίου Ψυχούλη τού Σιφνίου, σειράν αργών Χερουβικών διαφόρων Διδασκάλων, σειράν και άλλων Δοξολογιών, Πολυελαίων και λοιπών μελών, αργών τε και αργοσυντόμων. Εις την αντιγραφήν έλαβον υπ’ όψιν: Το Αναστασιματάριον και Ειρμολόγιον Ιωάννου Πρωτοψάλτου, την Μουσικήν Κυψέλην Πέτρου Πελοποννησίου και Στεφάνου Λαμπαδαρίου, τας Ανθολογίας Θεοδώρου Φωκαέως και Χαραλάμπους Παπανικολάου, τας Δύο Μελίσσας Αγαθαγγέλου Κυριαζίδου, τα Δοκίμια Κων. Ψάχου, τα χειρόγραφα Γεωργίου Ψυχούλη τού Σιφνίου και άλλα βιβλία.
Εγένετο δε προς τιμήν και μνήμην αιωνίαν των απ’ αιώνος διαλαμψάντων εν τη Εκκλησιαστική Μουσική Μεγάλων Διδασκάλων και Πρωτοψαλτών: Ιωάννου, Κων/νου, Γρηγορίου, Δανιήλ, Μανουήλ, Ιωάννου και Ιακώβου Πρωτοψαλτών· Θεοδώρου Φωκαέως· Γεωργίων Ραιδεστηνού, Κρητός, Ογουρλού και Σαρανταεκκλησιώτου· Πέτρων Εφεσίου και Βυζαντίου· Πέτρου και Στεφάνου των Λαμπαδαρίων, Νικολάου Σμύρνης, Χουρμουζίου Χαρτοφύλακος, Νηλέως Καμαράδου, Γερασίμου Κανελλίδου, Κυριαζή Χρυσοπολίτη, Χρυσάφου του Νέου, Μισαήλ Μισαηλίδου, Ιωάννου Κουκουζέλους, Ζαχαρίου Καράλλη Τηνίου, Κων. Ψάχου, Αγαθαγγέλου Κυριαζίδου, Χαραλάμπους Παπανικολάου, Συνεσίου Ιβηρίτου και λοιπών· και των διδασκάλων μου Κωνσταντίνου Κατσιώλα (Διακόνου), Στεφάνου Ζήτη (νυν ιερέως) και Γεωργίου Ψυχούλη τού Σιφνίου τού Πατριαρχικού Πρωτοψάλτου και Μεγάλου Διδάσκαλου. Έγραφον εν Βόλῳ τῃ 31 Μαΐου 1928 – (υπογραφή) Κων. Γαβρίνης.»
Και θα κλείσουμε τη σειρά αναφορών μας στὸν Κων/νο Γαβρίνη με μία επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ, η οποία φέρει την ιδιόχειρο υπογραφή τού Δεσπότη και την οποία ο Γαβρίνης, ως ιερό κειμήλιο, επικόλλησε σε κάποια σελίδα τού Τετραδίου του:
«Προς τον Σεβασμιώτατον Κον Ιωακείμ, Μητροπολίτην Δημητριάδος – Ενταύθα – Σεβασμιώτατε, ευθύς μετά την χηρείαν τού Μητροπολιτικού Θρόνου Δημητριάδος, μαθών τα περί τής Χριστιανικής άμα και Εθνικής δράσεως Υμών παρά Ιεροδιακόνου κ. Κων. Κατσιώλα, μουσικοδιδασκάλου μου και μόνου κληρικού απ’ αρχής εργασθέντος υπέρ τής ενταύθα τοποθετήσεως Υμών, ετάχθην και ενήργησα μετ’ αυτού και άλλων πολλών, και ευτυχής διά την εκλογήν Υμών ως Ιεράρχου μας, εις ανάμνησιν του ευτυχεστάτου τούτου γεγονότος διά την Ιεράν Μητρόπολίν μας, ήρχισα αντιγράφων, και ιδού νυν επεραίωσα το παρόν 12ον Χειρόγραφον Μουσικόν Βιβλίον μου “ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ”, ευτυχέστερος δε ήδη διά την Χριστιανικήν και αμίμητον δράσιν Υμών μέχρι τούδε, ευλαβώς ανατίθεμαι εις ανάμνησιν πάντων τούτων και με την παράκλησιν όπως αποδεχθήτε το τοιούτον, διά της υπογραφής Υμών. Βόλος, 26/12/1935 – Μετά βαθυτάτου σεβασμού – (υπογραφή) Κων. Γαβρίνης.» Και όντως, ακολουθεί η ιδιόγραφος υπογραφή τού Μητροπολίτου, ως εξής: «Ευχέτης προς Θεόν. Ο Δημητριάδος Ιωακείμ.»

Το τελευταίο αυτό αυτόγραφο Τετράδιο τού Κων. Γαβρίνη ολοκληρώνεται στην σελίδα 214, όπου το τέλος τής Θείας Λειτουργίας τού Μεγάλου Σαββάτου. Εδώ ο Γαβρίνης παραθέτει τον εξής κολοφώνα: «Εν Βόλῳ τῃ 26ῃ Δεκεμβρίου 1935. Ημέρα Πέμπτη. Σύναξις Θεοτόκου. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΓΑΒΡΙΝΗΣ – ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΨΑΛΤΗΣ.» Ακολουθεί δε και η υπογραφή αυτού, τού κοπιάσαντος και συντάξαντος.

Έστω αιωνία του η μνήμη. Οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες για το πλήθος των πληροφοριών τις οποίες διέσωσε για την Εκκλησιαστική και Ψαλτική Παράδοση τής Μαγνησίας.
Πηγή : Εφημερίδα Θεσσαλία https://e-thessalia.gr/enthymiseis-sta-aytografa-tetradia-psaltikis-toy-k-gavrini-ek-tsagkarados-meros-v/